Z czym kojarzy się Pakistan przeciętnemu Polakowi, nawet temu zainteresowanemu sprawami zagranicznymi? Przede wszystkim z przysłowiowym końcem świata, a także islamskim ekstremizmem. Oba te skojarzenia są oczywiście zrozumiałe i poniekąd prawdziwe, ale cała sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana, zaś dodatkowo Pakistan powinien kojarzyć się z bronią atomową. Kraj ten jest więc tykającą bombą, stąd naprawdę warto „Zrozumieć Pakistan”.

Autorka książki, adiunkt w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej oraz ekspertka think-tanku Centrum Studiów Polska-Azja, na potrzeby swojej pracy przeprowadziła zresztą ankietę wśród studentów, która miała odpowiedzieć na pytanie z czym młodym Polakom kojarzy się ten azjatycki kraj. Wielu studentów sytuowało więc Pakistan na Bliskim Wschodzie, uważało Kabul za jego stolicę, nie widziało szans na powstanie systemu demokratycznego, a także zwracało uwagę na terroryzm jako największe zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. Negatywny wizerunek Pakistanu utrwalają też najczęściej przedstawiane w polskich i zachodnich mediach doniesienia, które dotyczą przede wszystkim zamachów dokonywanych przez lokalnych talibów. Agnieszka Kuszewska potwierdza, iż część tych stereotypów jest zgodna z prawdą, choć zamachy terrorystyczne mogą „na szczęście” znajdować się pod kontrolą niezwykle silnej w pakistańskim systemie politycznym armii.

„Zrozumieć Pakistan” jest więc ciekawie napisanym kompendium wiedzy na temat problemów i uwarunkowań współczesnego Pakistanu, który jest szóstym najludniejszym krajem świata. Autorka zaczyna od przedstawienia najważniejszych wydarzeń ze współczesnej historii Pakistanu, co jest oczywiście zrozumiałe zwłaszcza, że Islamska Republika Pakistanu dopiero w 1947 r. stała się krajem niepodległym, kiedy postanowiła odłączyć się od Indii. Kolejne wydarzenie wpływające na uwarunkowania współczesnego Pakistanu jest odłączenie się Bangladeszu w 1971 r., co do dzisiaj jest dużą traumą zwłaszcza dla pakistańskich polityków. Drugi rozdział zawiera natomiast najważniejsze informacje bez których zrozumienie obecnej sytuacji w Pakistanie jest niemożliwe. Możemy więc prześledzić jak duży udział w polityce ma armia, jakie grupy religijne zamieszkują to islamskie państwo, które ugrupowania terrorystyczne są najniebezpieczniejsze, jak radykalizuje się część muzułmańskich społeczności, a także które problemy społeczne rzutują na kształt współczesnego Pakistanu. Czwarta część publikacji traktuje o prowincjach Pakistanu i ich sytuacji etnicznej, natomiast piąty rozdział dotyczy zagadnień polityki zagranicznej kraju.

Największym – choć nie rzutującym na całość – mankamentem książki jest właśnie trzeci rozdział. Umiejscowienie omówienia podziału administracyjnego Pakistanu i sytuacji w jego regionach dopiero na końcu książki powoduje, że wydaje się on być zbędny, zwłaszcza, że w wielu kwestiach kopiuje informacje zawarte już we wcześniejszych częściach publikacji. Na tle pozostałych rozdziałów niezwykle ubogi w informacje jest ten poświęcony dość skomplikowanym relacjom międzynarodowym Pakistanu. W wielu miejscach dają o sobie również znać literówki.

Lektura jest jednak ciekawa i bardzo dobrze napisana, stąd może się nią zainteresować nawet osoba niespecjalnie interesująca się w zagadnieniach pozaeuropejskich. Zaznajomić się na podstawowym poziomie z Pakistanem jednak warto, ponieważ jak już wspomniano jest to jedno z państw posiadających broń atomową, stąd ewentualna destabilizacja kraju i przejęcie władzy przez ekstremistów miałoby poważne konsekwencje dla całego świata.

„Zrozumieć Pakistan” Agnieszka Kuszewska

Wydawnictwo PWN

Rok wydania: 2015

Stron: 348